لوله مانیسمان، لوله ‌ای است که هیچ گونه درز یا جوشی ندارد. این نوع شاخه از لوله ها از فولاد حرارت داده ساخته شده است و شکل داده می ‌شوند. لوله مانیسمان علاوه بر مقاومت مناسب در برابر ضربه و خوردگی شبیه به یک لوله توخالی می باشد. که سبب شده است تا ضخامت های داخلی این نوع لوله افزایش پیدا کند. امروزه از این نوع لوله ‌های فلزی در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، سیستم ‌های تاسیسات ساختمان که فشار کاری بالایی دارند، استفاده می‌شوند.
لوله مانسیمان به دلیل یکدست بودن و بدون درز بودنشان نسبت به دیگر لوله ها محکم تر می باشند و قیمتی بالاتر از دیگر لوله ها دارند. در نتیجه از نظر استحکام مکانیکی، مقاومت به خوردگی، مقاومت در برابر حرارت و فشارهای بالا از کیفیت بالاتری برخوردار می باشد و به این دلیل در مواردی که در بخش‌ هایی از صنعت که نیازمند دقت بالایی در اجرای کار باشد، موفق ‌تر عمل خواهد کرد.
علاوه بر آن در مواردی که ماده در حال انتقال، ارزش بالایی دارد و یا نشت آن بسیار خطرآفرین باشد، از لوله مانیسمان استفاده می‌شود، این نوع لوله ‌ها از طول عمر مفیدتری نسبت به انواع دیگر لوله ها برخوردار می باشند.

سازنده لوله مانسیمانی دو برادر به نام های Reinhard و Max Mannesmann هستند که توانستند اولین لوله های بدون درز را در بازه سال های ۱۸۸۶ تا ۱۸۹۱ میلادی در فازهای متفاوت تولید کنند. کارخانه ای که این دو برادر تاسیس کرده بودند در دهه ۱۸۹۰ میلادی لوله درز جوش نیز تولید می کرد. این مسئله سبب شد که نیاز و تقاضای بازار برای این نوع مقاطع بیشتر شود که قیمت پائین تری نسبت به لوله های Seamless دارند. در کشورمان ایران به جای به کار بردن نام اصلی لوله بدون درز Seamless pipe از واژه مانیسمان استفاده می شود.
لوله ها به صورت کلی تجهیزاتی می باشند که جهت انتقال سیالات، ساخت مخازن تحت فشار، صنایع نظامی و کاربردهای وسیع دیگری استفاده می شوند. در زبان لاتین لوله ها را معمولا با دو لغت پایپ و تیوب معرفی می کنند. از نظر ظاهری هر دو لغت به معنی لوله می باشند ولی از نظر کاربرد و محل استفاده مختلف می باشند. پایپ به لوله هایی گفته می شود که وظیفه انتقال سیال از نقطه ای به نقطه دیگر و در فصل های نسبتا دور را بر عهده دارند. اما تیوب به لوله هایی گفته می شود که وظیفه گردش سیال در داخل یک سیستم یا ماشین را بر عهده دارند. لوله ها از از لحاظ مواردی همچون جنس، کاربرد و فرآیند ساخت دسته بندی می شوند.

مشخصات لوله مانیسمان

لوله مانیسمان با استانداردها و گواهی ‌های مختلف و متعددی تولید می شود؛ هر محصول باید بر اساس استانداردهای لازم توسط کارخانه، تولید شده باشد؛ در غیر این صورت، یک محصول دقیق نمی باشد.
دو استاندارد زیر، معمولاً جهت ساختن لوله‌ های بدون درز فلزی استفاده می ‌شود:

• برای لوله های فولادی از استاندارد ASME B36.10؛
• برای لوله های استیلی از استاندارد ASME B36.19.

ارائه ‌دهندگان این گونه استانداردها، جهت هر کدام از ویژگی های یک لوله ی بدون درز، مانند قطر، ضخامت و طول، بازه ی خاصی را مشخص کرده ‌اند؛ کارخانه ‌هایی که ادعا می کنند محصولات خود را بر اساس این نوع استانداردها به بازار عرضه می کنند، حتماً باید لوله را در بازه ‌ها و ابعاد از‌ پیش ‌تعیین‌ شده، تولید کنند.

لوله های مانیسمان در چه ابعادی تولید می شوند؟

ابعاد لوله‌ های مانیسمان، تابعی از ضخامت یا رده‌ ی این نوع محصولات می باشد. لوله‌ های بدون درز، در رده ‌های متعددی تولید و روانه ی بازار می شوند. امکان دارد که از خود بپرسید که لوله های مانیسمان، چگونه رده ‌‌بندی می‌ شوند. سه روش زیر، جهت رده‌ بندی لوله‌ های مانیسمان به‌ کار گرفته می شوند:

• روش اول: تطابق با استاندارد ANSI B36 APL5L، لوله مانیسمان با توجه به ضخامت خود، رده بندی می‌ شوند؛
• روش دوم: مطابق با استاندارد ANSI که از یک فرمول کلی حاصل می‌شود، لوله‌های بدون درز فولادی در هشت دسته ‌بندی قرار گرفته می شوند؛
• روش سوم: مطابق با وزن کلی، لوله‌ها به سه گروه STD (استاندارد)، XS (سنگین) و XXS (فوق سنگین) تقسیم می شوند.

لوله مانیسمان در شاخه ‌های ۶ و ۱۲ متری تولید می‌شوند و حدود قطر آن‌ ها بین ۱.۲ تا ۳۶ میلی متر متغیر می باشد. همچنین دانستن این نکته هم خالی از لطف نیست که وزن لوله‌ های مانسیمانی متناسب با طول، قطر و ضخامت، متغیر خواهد بود.

انواع لوله مانیسمان

انواع رایج لوله مانیسمان به شرح زیر است:

• لوله مانیسمان رده ۲۰:

لوله مانسیمان رده ۲۰، ضخامتی در حدود ۲ تا ۶ میلی متر و سایزی حدود یک تا دوازده اینچ دارد؛ همچنین وزن آن بر اساس مشخصات دیگرش تا حدود ۳۰۰ کیلوگرم متغیر می باشد.

• لوله مانیسمان رده ۴۰:

لوله مانسیمان رده ۴۰ سایز آن در حدود ۱ تا ۱۲ اینچ و ضخامت آن در بازه ‌ی ۲ تا ۱۰ میلی متر می باشد. وزن این نوع محصول در برخی موارد تا ۵۰۰ کیلوگرم هم می رسد.

• لوله مانیسمان رده ۶۰:

لوله مانسیمان رده ۶۰ همانند دیگر انواع لوله ها، بدون درز نمی باشد و تقاضا برای آن کم است. این رده، معمولاً در بازه ‌ی قطر ۸ تا ۲۴ اینچ تولید و عرضه می شود؛ وزن آن نیز بر اساس قطر در ضخامت های متفاوت خواهد بود.

• لوله مانیسمان رده ۸۰:

لوله مانسیمان رده ۸۰ در ضخامتی بین ۳ تا ۹ میلی متر و وزنی حدود ۹ تا ۱۵۰ کیلوگرم به بازار عرضه می شود. این نوع لوله مانسیمانی نیز از نظر سایز، بسیار متنوع می باشد.

• لوله مانیسمان رده ۱۲۰:

وزن لوله مانسیمان رده ۱۲۰، ضخامت زیاد آن تا حدود ۷۰۰ کیلوگرم هم می‌رسد و سایز و ابعادش بر اساس درخواست مشتریان، مختلف می باشد.

• لوله مانیسمان رده ۱۶۰:

لوله مانسیمان رده ۱۶۰ بالاترین رده‌ در لوله ‌های مانیسمان می باشد که با وزنی بسیار زیادتر از رده‌ های دیگر در بازار عرضه می‌شود. این لوله در صنایع خاصی کاربرد دارد.

کاربردهای لوله مانیسمان

لوله های بدون درز، نسبت به لوله های درزدار، از مقاومت بیشتری برخوردار هستند. استحکام شان در برابر انواع نیروهای خارجی بسیار مطلوب ‌تر می باشد. لوله ‌های بدون درز، معمولاً در صنایعی به کار گرفته می شوند که نحوه‌ ی اتصال آن ها بسیار دشوارتر باشد. نکته این جاست که این نوع لوله ‌ها از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار هستند و هیچ گونه آسیبی در هنگام اتصال، نمی‌ بینند. موارد زیر، مهم ‌ترین کاربرد های لوله ‌های بدون درز می باشند:

• خط‌ های استخراج و انتقال نفت و گاز، صنایع پالایشگاهی و شرکت ‌های پتروشیمی؛
• مبدل‌ های حرارتی و گرمایی؛
• عایق کردن کابل‌ های فشار قوی برق و دیگر کاربرد ها در نیروگاه‌ های تولید انرژی؛
• آبرسانی صنعتی و آبرسانی جهت امور کشاورزی.

لوله مانیسمان چگونه تولید می شود؟

فرآیند تولید لوله‌ های درز دار، بسیار ساده می باشد؛ ورق های فلزی در سایزهای متفاوتی بُرش داده ‌می‌شوند و پس از استوانه‌ شدن، جوشکاری می شوند.
سوال اینجاست که لوله های بدون درز، چگونه ساخته می شوند؟ لوله‌ های مانیسمان با تکنیک «بیرون آمدگی» یا Extruding تولید می‌ شوند.

• گام اول: آماده سازی مواد اولیه؛

برعکس لوله‌ ی درز دار که با ورق فولادی تولید می ‌شود، لوله های بدون درز، از دو ماده ‌ی اولیه‌ ی زیر ساخته می‌شوند:

• شمش فولادی؛
• مقاطع چهارگوش فولادی.

در اولین مرحله، شمش های یا مقاطع چهارگوش باید وارد کارخانه شوند. البته تولیدکننده، علاوه بر وارد کردن مواد اولیه، باید درباره‌ ی میزان ضخامت و سایر مشخصات ظاهری لوله های بدون درز هم تصمیم بگیرد و استاندارد دلخواه خود را انتخاب نماید؛ یعنی مشخص کند که قصد دارد لوله خود را در چه سایز و ابعادی تولید کند؟
گام دوم: برش و گرمادهی شمش
شمش، وارد خط تولید می‌شود و در سایزهای به خصوصی بُرش می‌ خورد؛ سپس کوره ‌های قوسی، فرآیند گرم‌کردن شمش‌ها را شروع می‌کنند.
نکته اصلی اینجاست که شمش‌ها باید آن قدر حرارت ببینند که از نرمی کامل برخوردار شوند و امکان شکل‌ دهی به آن‌ ها فراهم شود. در این مرحله، از فرآیند سُنبه‌ کاری چرخشی استفاده می ‌شود تا شمش، شکل و شمایل یک لوله را به خود بگیرد و فرآیند تولید، تقریباً تکمیل شود.
مرحله سوم: تاب‌گیری و قسمت‌های پایانی
در مرحله سوم بعد از سُنبه‌ کاری، نوبت به تاب‌گیری و تنظیم سر و ته شمش می‌ رسد. در این بخش، شمش ها، کم ‌کم شکل و شمایل لوله را به خود می گیرند و فقط لازم است که تولید کنندگان، کارهای پایانی را روی آن انجام دهند.
در این مرحله، امکان دارد که به دلخواه و سفارش مشتری، لوله به سایز ها و ابعاد متعددی تبدیل شوند و به مرحله ‌ی نهایی، هدایت شوند.
مرحله نهایی: تکمیل تولید و بسته‌بندی
لوله‌ های تولیدشده به مرحله‌ی تست و بازرسی ارسال می شوند. در مرحله‌ ی تست، ضایعات و محصولات بی ‌کیفیت، از رده خارج می‌ شوند و سایر لوله‌ه ای با کیفیت، در سایزها و ابعاد متعددی بسته ‌بندی می‌ شوند
با گذر زمان و پیشرفت صنعت فولاد سازی، روش‌های دیگری هم جهت تولید لوله ‌ی بدون درز، کشف شده اند ؛ مثلاً با روش ریخته‌ گریِ گریز از مرکز یا روش ریخته‌گریِ پاششی هم لوله‌ های مانیسمان باکیفیتی تولید می‌شود.

مقایسه لوله مانیسمان با سایر لوله های صنعتی

لوله مانیسمان، لوله ‌های فولادی درز دار و انواع لوله فلزی جهت نصب در شرایط ویژه نظیر فشارهای عملیاتی بالا طراحی شده ‌اند. البته سایر لوله‌ های صنعتی نظیر لوله پلی‌اتیلن و لوله یو پی ‌وی ‌سی (UPVC) نیز قابلیت نصب در فشار معمولی و فشار بالا را دارند اما در برخی موارد بنا بر صلاح دید مهندسان باید از نوع به خصوصی از لوله و اتصالات در سیستم‌ های لوله ‌کشی و تأسیسات استفاده شود.

برای اطلاعات بیشتر و استعلام از قیمت انواع لوله ها و لوله مانیسمان با شماره های ۰۲۱۹۱۰۱۰۶۶۶ و ۰۶۱۵۳۲۲۲۱۰۰ با کارشناسان مجموعه آهنلند تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱- حمل و نقل لوله های مانیسمان چگونه انجام می گردد؟