عرشه فولادی که با نام متال دک ( metal deck ) شناخته می شود شکل خاصی از انواع ورق های گالوانیزه می باشد که با هدف خاصی به این شکل فرم داده می ‌شوند. این نوع محصول، با این که در ایران مقطعی جدید به حساب می ‌آید اما تاریخچه طولانی و پرکاربردی در خارج از کشور دارد.
عرشه تولید شده از ورق های گالوانیزه معمولا ضخامتی بین ۰.۷ تا ۱ میلی متر دارند، این محصول با به وجود آوردن شیار و خم های خاصی تولید می ‌شود و به شکل ذوزنقه گالوانیزه می شود. و به آسانی در ساختمان ها به جای سقف های قدیمی نصب می شوند. با توجه به این که در داخل این شیارها با بتن آماده پر می‌ شود، سرعت اجرا و امنیت ساختمان را بسیار افزایش می‌ دهد.
در سازه های بتنی، جهت اجرای سقف و کف طبقات، از تیرچه بلوک استفاده می ‌گردد.
عرشه در اسکلت های فلزی، در واقع حکم تیرچه بلوک برای یک سازه بتنی را دارد. استفاده از این نوع محصول، سرعت بسیار زیادی به پروژه می ‌بخشد. همچنین وضعیت ساختمان ها از لحاظ استحکام به طرز چشم ‌گیری افزایش پیدا می کنند.

عرشه فولادی ورقی است که برای کف یا سقف ساختمان ها یا حتی سقف منازل به کار گرفته می شوند. در گذشته جهت اجرای این مدل سقف ها یا کف ها با مصالح دیگر باید هزینه و زمان زیادی را صرف می کردند، اما با ساخته شدن ورق های عرشه فولادی به وسیله کارشناسان و مهندسان متخصص، کار ساخت و ساز بسیار راحت تر شده است.
اما با این حال باید حواستان باشد که در هنگام خرید ورق عرشه فولادی از کجا و از چه کارخانه ای خرید خود را انجام می دهید، تا کیفیت لازم جهت استحکام ساختمان را داشته باشد و در حوادث و اتفاقات مختلفی هم چون زلزله دوام بیاورد. سقف برای تهیه و تولید یک نوع محصول ساختاری کارآمد و برای استفاده در سیستم های سقف و کف طراحی می شوند.

انواع ورق عرشه فولادی

ورق های عرشه فولادی در هنگام ساخت به دو دسته Roof Deck و Floor Deck تقسیم می شوند. در قدیم به جای این دو دسته بندی ورق های سقف Proof Deck وجود داشت که در آن زمان این سقف ها مزایای فراوانی در هزینه ها و انجام پروژه ها نسبت به سقف های سنتی داشتند و تنها وظیفه این نوع ورق فولادی، باربری در حین اجرا و باربری قبل از گیرش بتن بوده است.
پس از مدتی که از تولید و اجرای سقف های Proof Deck گذشت، مهندسان به مرور آن را به گونه ای تغییر دادند که درگیری مکانیکی بین ورق تحتانی و بتن سقف ها به وجود آید و به کمک برش گیرها و قالب های پیرامونی دال سقف به تیرچه ها متصل شود. در این حالت این نوع ورق ها تبدیل به آرماتورهای کششی سقف می شوند.
این ترکیب بین بتن، ورق تحتانی و تیرچه ها امروزه به عنوان سقف های عرشه فولادی و این نوع ورق فولادی در صنعت ساختمان سازی به عنوان Floor Deck شناخته می شوند.

اجزای تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی

بعضی از اجزای تشکیل دهنده سقف عرشه شامل موارد زیر هستند:

• ورق عرشه فولادی

این بخش از ورق های فولادی و معمولا گالوانیزه تشکیل می شود که دارای شکلی موج دار هستند. از این نوع ورق ها به عنوان عرشه اصلی سقف استفاده می شود و مابقی اجزا بر روی آن ها قرا گرفته می شوند. به این ترتیب که آن ها را بر روی تیرهای افقی یا فرعی قرار می دهند و دیگر اجزا را بر روی آن ها سوار می کنند.

• برشگیر یا گل میخ

اجزای بعدی که در سقف  استفاده می شوند، برشگیر یا گل میخ ها هستند. اگر چه گل میخ ها از نظر اندازه نسبت به سایر اجزا کوچک ترند، اما نقشی به همان میزان مهم دارند. برشگیرها به شکل میخ های کوچکی ایجاد می شوند و برای اتصال ورق عرشه فولادی به تیرها مورد استفاده قرار می گیرند.

• آرماتور

جزء بعدی که در اجرای سقف عرشه فولادی مورد استفاده قرار گرفته می شود، آرماتور است. استفاده از میلگرد حرارتی برای سقف عرشه فولادی نیز کاربرد زیادی دارد. بعد از این که ورق های  خوابانده شده و به کمک گل میخ ها به تیرهای فرعی متصل شدند، نوبت به استفاده از آرماتورها می رسد. آرماتورها را به برشگیر جوش می دهند و یک شبکه درست می کنند. این کار سبب می شود که در ادامه شبکه آرماتور در بتن قرار گرفته و مقاومت سقف عرشه فولادی تا حد زیادی افزایش پیدا کند.

• بتن

در نهایت می توان جزء آخر در ایجاد سقف عرشه فولادی را بتن دانست. بتن بر روی ورق ریخته می شود تا ضخامت لازم به دست آید. شبکه های آرماتور بوجود آمده هم در درون این بتن قرار می گیرند تا مقاومت سقف افزایش یابد. نکته قابل توجه در این مورد کیفیت بتن است که باید طبق استانداردها در نظر گرفته شود.

عملیات اجرای سقف عرشه فولادی

• ایجاد عرشه فولادی

در ابتدای کار باید عرشه فولادی یا ورق گالوانیزه موج دار به صورت مرتب جای گذاری شوند. به این ترتیب که این نوع ورق ها بر روی تیرهای افقی یا فرعی قرار داده می شوند. از آن جایی که این ورق ها از وزن سبکی برخوردار هستند، جای گذاری آن ها توسط نیروی انسانی یا دستگاه های کوچک امکان پذیر است. انجام این مرحله هم با سرعت بالایی صورت می گیرد.

•  متصل کردن عرشه به تیرها

سپس باید این ورق های عرشه فولادی قرار داده شده بر روی تیرها، محکم به آن ها متصل شوند. این کار به وسیله گل میخ ها صورت می گیرد. به طور معمول ورق را سوراخ کرده و گل میخ را از آن عبور می دهند، سپس با استفاده از روش های قوس الکتریکی آن ها را به تیرهای فرعی جوش می دهند.

• آرماتوربندی

در مرحله سوم باید نسبت به ایجاد شبکه ای از آرماتورها اقدام کرد. این کار با جوش دادن یک سری از آرماتورها به گل میخ ها و در ادامه وصل کردن مابقی به آن ها صورت می گیرد. در نهایت شبکه ای مناسب از آرماتورها ایجاد شده و با قرار گرفتن در بتن، سبب استحکام بالای سقف عرشه فولادی می شوند.

• بتن ریزی

در مرحله آخر اجرای عرشه فولادی، فرآیند بتن ریزی انجام می شود. ضخامت و وزن بتن با توجه به استانداردهای رعایت شده تعیین می گردد. بتن بر روی عرشه فولادی ریخته شده و شبکه آرماتوری را هم درون خود قرار می دهد. در نهایت فرایند نازک کاری بر روی سطح بیرونی بتن انجام می شود و اجرای سقف عرشه فولادی به پایان می رسد.

مهم ‌ترین مزایای سقف های عرشه فولادی چیست؟

• حذف مرحله قالب‌ بندی و شمع‌ گذاری و افزایش سرعت اجرا:

سیستم سقف‌ های MCD یا CDS به عنوان یک قالب خودنگه ‌دارنده شناخته شده اند. این سقف‌ ها با امکان برش آسان و چیدمان سریع ورق‌ های گالوانیزه فرمینگ می شوند که باعث افزایش سرعت بهره ‌وری در مرحله اجرای سازه می ‌شوند.

• بهینه‌ سازی عملکرد سقف در هنگام زلزله:

عرشه فولادی در سقف های مرکب یکپارچگی بیشتری بین المان ‌های سازه ‌ای دال سقف ایجاد می ‌نمایند؛ لذا در این سیستم صلبیت سقف در برابر نیروهای جانبی عواملی همچون زلزله افزایش قابل ملاحظه ‌ای نسبت به سقف ‌های دیگر خواهد داشت و توزیع نیروهای زلزله بین المان ‌های مقاوم باربر جانبی به ‌درستی انجام می شود.

• کاهش خسارت های جانبی و مالی در هنگام وقوع زلزله و آتش ‌سوزی:

یکی از خسارت‌ هایی که در هنگام زلزله به وجود می ‌آیند سقوط اجزای غیرسازه‌ ای (بلوک و سفال‌ های سقفی) می باشد که در سقف های مرکب عرشه فولادی این‌ گونه خسارت‌ ها وجود ندارند. همچنین در سازه‌ هایی که از مصالح پلاستو فوم استفاده شده است، در زمان آتش ‌سوزی با به وجود آمدن گاز درصد تلفات جانی (مسمومیت و خفگی) نیز افزایش قابل ملاحظه‌ ای دارد.

• ایجاد یک سکوی کار مطمئن در زمان اجرا:

قرارگیری سیستم سقف عرشه فولادی سبب بوجود آمدن یک سکوی کار دائمی می‌ گردد و خطرات زمان اجرا را به حداقل می‌ رساند.

انواع عرشه فولادی

انواع سقف های عرشه فولادی را می ‌توان در سه دسته متفاوت تقسیم ‌بندی کرد که عبارت‌ اند از:

• عرشه فولادی معمولی

برای ایجاد سقف ‌های صاف یا شیب ‌دار با میزان شیب کم از عرشه فولادی معمولی استفاده می‌ شود. عرشه فولادی معمولی به چند دسته متفاوت تقسیم می ‌شود که عبارت ‌اند از:

•  نوع A (ورق‌های فلزی با دندانه باریک)؛
•  نوع B (ورق‌های فلزی با دندانه پهن)؛
•  نوع F (ورق‌های فلزی با دندانه معمولی)؛
•  نوع N (ورق‌های فلزی با دندانه عمیق و پهن).
•  کامپوزیت

در طراحی عرشه فولادی کامپوزیتی، برجستگی ‌ها و فرورفتگی‌ های بیشتری بوجود می آید . این رویکرد سبب بوجود آمدن ساختار یکپارچه در دال بتنی و عرشه فولادی می ‌شود. عرشه فولادی کامپوزیت به دو دسته تقسیم می ‌شود که عبارت ‌اند از:

•  SB
•  SBR (طراحی دندانه‌ ها به صورت معکوس عرشه SB)
•  قالبی

اجرای عرشه فولادی قالبی به علت طراحی خاص، در مقایسه با دو دسته دیگر به مراتب آسان ‌تر می باشد. جهت اجرای این نوع عرشه نیازی به استفاده از قالب چوبی نیست. انواع عرشه فولادی قالبی به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارت ‌اند از:

•  S3؛
• TF 75؛
•  TF 150.

مزایای عرشه فولادی در ساختمان بتنی چیست؟

مهم‌ ترین مزایای عرشه فولادی در ساختمان های بتنی عبارت اند از:

• عمر مفید بالا؛
• وزن سبک؛
• ایفای نقش عایق حرارتی؛
• مقاومت در برابر حریق؛
• قابل استفاده در شرایط آب ‌و هوایی مختلف؛
• نصب آسان و سریع؛
• نسب مقاومت به وزن ایده‌آل؛
• کمتر شدن ضخامت سقف؛
• جابجایی آسان.

نحوه تولید عرشه فولادی چگونه است؟

همانطور که پیشتر نیز گفتیم عرشه فولادی، همان ورق گالوانیزه می باشد که به صورت کویل با عرض ۱ الی ۱.۵ متر و به کمک روش cold form تولید می ‌شوند؛ در این روش ورق ‌های گالوانیزه وارد دستگاه رول فرم می‌ شوند و با طی کردن یک سری مراحل مختلف خم‌ های متنوع یا برجستگی‌ هایی روی آن ها اعمال می‌ شود. پس از مراحل فرمینگ، عرشه‌ های فولادی تولید شده توسط اره برقی یا دستگاه گیوتین به طول و عرض دلخواه مشتری بریده می شوند. با توجه به این مراحل، احتمالاً حدس زده اید که نوسانات، می‌ تواند روی قیمت عرشه فولادی تأثیراتی بگذارد.

ابعاد ورق سقف عرشه فولادی

دانستن ابعاد ورق سقف عرشه فولادی در هنگام خرید، جا به جایی و شروع پروژه می ‌تواند به شما کمک کند تا فضای احتمالی برای حمل بار و اجرای آن را در نظر داشته باشید. ابعاد ورق سقف عرشه فولادی شامل:

• عرض ورق خام: ۱٫۲۵ متر؛
• ضخامت ورق: ۰٫۸ – ۱٫۱۵ میلی متر؛
• عرض ورق: ۹۴۰ میلی متر؛
• عرض مفید: ۹۲۰ میلی متر؛
• ارتفاع: ۷۳ میلی متر؛
• فاصله گام‌ها: ۳۰۰ میلی متر؛
• طول هر ورق: ۱ – ۱۵ متر است.

نکات مهم در اجرای سقف های عرشه فولادی

قبل، بعد و هنگام اجرای سقف با ورق عرشه فولادی باید نکاتی را رعایت و در نظر داشته باشید که عبارت اند از:

• قبل از استفاده از عرشه‌ های فولادی رنگ‌ شده، توجه داشته باشید که نکات مربوط به ایمنی در برابر آتش ‌سوزی را بررسی کنید؛ در صورتی که این نکات رعایت نشده باشند باید برای ورق عرشه فولادی از لایه محافظ آتش استفاده کنید؛
• فرآیند بارگیری، تخلیه و جابه ‌جایی ورق ‌های عرشه فولادی باید به دقت انجام شود تا ورق ها هیچ گونه آسیبی نبینند و دچار تغییر شکل نشوند؛
• جهت بالا بردن سازگاری ورق عرشه با بتن، طول گل میخ استفاده‌ شده باید از ضخامت ورق بیشتر باشد. (طول گل میخ ها نباید از ارتفاع کل سقف، یعنی ضخامت ورق به همراه بتن بیشتر شود.)؛
• عرشه فولادی مورد نظرتان را متناسب با شرایط سازه انتخاب کنید؛ چرا که کارخانه ‌های تولیدی عرشه فولادی، گزینه‌ های متنوعی در دست طراحان و مهندسان سازه می گذارند. به عنوان مثال، عرشه فولادی در سازه ‌هایی که به جلوه زیبا و عایق‌ کاری صدا نیاز دارند، بیشترین کاربرد را دارد.

جهت صرفه ‌جویی در زمان، در مراحل آرماتور بندی می توانید از مش های آماده استفاده کنید. جهت ارتباط با کارشناسان فروش تیم آهنلند با شماره های ۰۲۱۹۱۰۱۰۶۶۶ و یا ۰۶۱۵۳۲۲۲۱۰۰ تماس بگیرید.

سوالات متداول

۱- سقف عرشه فولادی از چه اجزایی تشکیل شده اند؟

این سقف ها متشکل از چند جزء اصلی هستند که شامل: ورق گالوانیزه یا همان عرشه فولادی، آرماتور، گل میخ یا برشگیر و بتن می باشد.

۲- انواع سقف های عرشه فولادی را نام ببرید؟

این سقف ها در دو نوع معمولی و مرکب تولید می شوند. سقف های مرکب در چند نوع گوناگون وجود دارند که برای ساخت آن ها از آرماتور، گل میخ یا ورق های گالوانیزه آج دار استفاده می گردد. تولید سقف عرشه فولادی مرکب به علت مقاومت بهتر رایج تر است.

۳- سقف عرشه فولادی مرکب دارای چه مزایایی است؟

از جمله مهم ترین مزایای این سقف ها می توان به وزن سبک، سرعت بالای کار، ساخت آسان، ایمنی مناسب و عایق بودن آن ها اشاره نمود.