بتن خود متراکم متداول ترین ماده تولید شده توسط انسان است. معمولا در همه جا می‌ توان سازه های تولید شده از بتن را دید. به علت اینکه این ماده به صورت گسترده در تولید ساختمان، جاده، پل و غیره استفاده می شود. بتن معمولا از مخلوط کردن سیمان، آب و سنگدانه تشکیل می شود. بعد از ترکیب کردن این مواد با همدیگر، خمیری درست می شود که با گذر زمان سفت می شود. امروزه انواع متفاوتی از بتن وجود دارد که شامل: بتن معمولی، سبک، پیش ساخته، هوشمند، خود متراکم و غیره.

اول بار ایده بتن خود متراکم که بدون هیچ لرزشی و با وزن خود در قالب پخش می شود، به واسطه اوکامورا در سال ۱۹۸۶ ارائه شد. با پیشرفت کردن تکنولوژی روز به روز کیفیت بتن خود متراکم بالا رفت و در آخر در ابتدا دهه ۷۰ بتن خود متراکم وارد ایران شد.

بتن خود متراکم با استفاده کردن از پرکننده های افزودنی و معدنی خاص، در مقابل جدا شدگی مقاومت زیادی دارد و برای پر کردن قالب ها و جاری شدن باید به مقدار ‌کافی روان باشد. این بتن خود متراکم نسبت به بتن معمولی در مقابل عوامل شیمیایی و خوردگی، هم چنین در برابر ترک های حرارتی از مقاومت زیادتری برخوردار است.

بتن خود متراکم چیست؟

بتن خود متراکم یا SCC نوعی بتن ویژه ای است که با وزنی که دارد در قالب جاری می شود و احتیاج به لرزاندن ندارد. SCC در دهه ۱۹۸۰ در ژاپن تولید شد و هدف اصلی آن پایین آوردن هزینه بتن ریزی بود. اما مزایای آن باعث شد به سرعت در کشورهای دیگر هم از آن استفاده شود. در ژاپن هر ساله معمولا ۵۰۰ هزار متر مکعب SCC مورد استفاده قرار می گیرد. این بتن خود متراکم در سال های جاری در ایران هم کاربرد زیادی داشته است. تحقیقات در مورد رفتار و عملکرد بتن خود متراکم در سال های اخیر بخش ویژه ای از پژوهش های فناوری بتن خود تراکم را به خود اختصاص داده است.

بهترین و مهم ترین امتیاز SCC جریان پذیری زیاد و مقاومت بالا در برابر جداشدگی است. ویژگی جریان پذیری یا flow ability بتن خود متراکم نتیجه تغییرهایی در طرح مخلوط کردن بتن معمولی است. این تغییرها با استفاده کردن از مقدار زیاد پودر (پودر سنگ و سیمان و مواد افزودنی معدنی)، نسل امروزه روان کننده ها و مواد افزودنی اصلاح کننده درست می شود. انتخاب کردن درست و دقیق حجم سنگدانه ها و دانه بندی درست آن ها هم از ویژگی های طرح بتن خود تراکم است.

برای مشاهده قیمت انواع محصولات فولادی در کانال تلگرام آهن لند کلیک کنید.

مزایای بتن خود متراکم

بتن خود متراکم مزایای زیادی دارد که از مهم‌ترین مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سر و صدای زیاد ناشی از عملیات متراکم سازی بتن به شکل چشمگیری کم شده است؛
• استفاده از این نوع بتن در مقاطع با تراکم آرماتور زیاد، خیلی آسان است و کیفیت تولید هم بالا است؛
• با استفاده کردن از این نوع بتن، می‌توان سطحی نمایان و صاف داشت؛
• با استفاده کردن از بتن خود متراکم، به علت شکل پذیری زیاد، می‌توان طرح‌های متفاوت معماری را به سادگی پیاده‌سازی کرد.به علت اینکه بتن خود متراکم نیاز به ویبراتور برای درست کردن تراکم ندارد، در نهایت نیازی به نیروی کار ماهر هم ندارد؛
• بتن SCC همگنی زیادی دارد. مسئله پایین آمدن دوام بتن به علت ناهمگنی اجزای آن، یکی از دلایل نگرانی‌ها در مورد استفاده کردن از بتن بوده است که با استفاده از این نوع بتن، به علت اینکه خودش متراکم می‌شود و نیاز به نیروی ماهر برای نظارت کردن بر روند متراکم‌سازی ندارد، این نگرانی رفع شده ‌است؛
• سرعت سازه‌ های بتنی با استفاده کردن از بتن خود متراکم خیلی زیاد است که موجب می‌شود در زمان کم عملیات بتن‌ریزی انجام گیرد و کار راحت تر و سریع تر پیش برود؛
• بتن خود متراکم از لحاظ قیمتی هزینه زیادتری دارد، اما در مجموع به علت این‌که زمان انجام پروژه را کم می کند و نیاز به نیروی انسانی و تجهیزات کمتری برای نظارت و تراکم و تسطیح دارد، در مجموع باعث صرفه‌جویی اقتصادی هم می شود؛
• بتن خود متراکم مثل بتن معمولی کارایی زیادی دارد. اما چون میزان پرکننده‌هایی مثل خاکستر بادی و پودر سنگ آهک در آن زیاد است، ریزساختار مختلف تری از آن‌ها دارد. بتن خود متراکم نسبت آب به سیمان کم تری در مقایسه با بتن معمولی دارد و توانایی این را دارد که مقاومت بالایی ایجاد کند.

معایب بتن خود متراکم

باید به این نکته هم توجه کرد که به دلایلی از جمله: هزینه زیادتر مصالح، حساسیت بالا این بتن خود متراکم در مقابل تغییرات در ویژگی‌های مختلف مصالح و مواد، احتیاج به کنترل کردن دقیق بتن در حالت اولیه، بالا رفتن هزینه‌ی قالب‌بندی به علت فشار وارد شده بر قالب و احتیاج به مهارت بالا برای تهیه، کنترل کردن و آزمون مخلوط‌های بتنی، در هر نوع پروژه‌ای استفاده کردن از این بتن خود متراکم توصیه نمی گردد. برای استفاده کردن مناسب و بهره‌مندی از مزایای این بتن خود متراکم، باید مسائل اقتصادی و اجرایی تجزیه و تحلیل شده و شرط های هر پروژه به دقت بررسی شد و در آخر تصمیم گرفته‌شود.

کاربرد بتن خود متراکم

روش اول ارزیابی کردن خواص اساسی و بنیادی مربوط با جریان‌پذیری مخلوط، بتن خود متراکم است و روش بعدی برای توصیف کردن این مشخصات و ویژگی‌ها، ارزیابی کردن آن ها بر پایه نیازهای کارگاهی و عملی است. این مشخصات کارگاهی عبارتند از: قابلیت پر کردن و قابلیت عبور، پایداری و روش‌های آزمایش مختلفی برای ارزیابی کردن این پارامترهای کارگاهی به واسطه مرجع های مختلف پیشنهاد شده است و بر همین اساس، معیارهای واحدی برای پذیرش کردن بتن خود متراکم تازه موجود نمی باشد.

کاربرد درست و مهم بتن خود متراکم می‌تواند تاثیر های مثبت زیاد بر روند تولید سازه‌های بتنی باشد. بالا رفتن بهره‌وری یکی از مورد های مهمی است که با استفاده کردن از بتن SCC می‌توان به آن دست پیدا کرد. باید توجه داشت علاوه بر تلاش برای کم کردن هزینه‌ها، بالا رفتن بهره‌وری در فرایند بتن‌ریزی هم از اهمیت زیادی برخوردار است. این مسأله برای همه رده‌های کاربرد، از پروژه‌های معمولی تا پیچیده‌ترین پروژه ها صدق می کند. مسأله‌ی بتن‌ریزی و تراکم در قسمت‌های مختلف از سازه که در آن ها معمولا بتن با مقاومت متوسط و البته بتن پرمقاومت استفاده می‌شود، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

به عنوان مثال در اجزایی مثل دیوار برشی و ستون که گاهی دارای تراکم بالا آرماتور و ابعاد کوچک مقطع بتن‌ریزی می‌باشند، تراکم کم ناشی از فاصله پایین آرماتورها، می‌تواند باعث پیدایش نقاط ضعف در بتن شود. حذف کردن کامل عملیات تراکم با استفاده از بتن خود متراکم، موجب افزایش سرعت کار و کم شدن هزینه‌ها می‌شود که در نهایت باعث افزایش بهره وری می شود.

مواد تشکیل دهنده بتن خود متراکم

اجزای که بتن خود متراکم را تشکیل می دهند مشابه با بتن معمولی است؛ البته نسبت این مصالح در ترکیب عوض شده است. مواد مورد نیاز برای بتن SCC به صورت زیر است:

• آب؛
• فوق کاهنده آب؛
• سنگدانه های درشت و ریز؛
• سیمان؛
• فیلرهایی مثل پودر سنگ گرانیت؛
• مواد افزودنی معدنی مثل میکروسیلیس، سرباره و روباره؛
• مواد افزودنی شیمیایی مثل مواد فوق روان‌کننده و یا مواد قوام آور؛
• مواد اصلاح‌کننده ویسکوزیته.

۴ دلیل استفاده از بتن خود متراکم

دلیل های استفاده کردن از این نوع بتن خود متراکم به شرح زیر هستند:

1. بهبود روند بتن ریزی: جریان پذیری بتن خودمتراکم، موجب تقویت کردن بتن ریزی بدون اینکه فشاری ایجاد کند می شود. به عنوان نمونه، این بتن خود متراکم می تواند به طور موفقیت آمیز منطقه های غیرقابل بتن ریزی را هم فراهم کند؛
2. عدم نیاز به ویبره کرده: بتن خود متراکم نیازی به نیروی کار ماهر برای ویبره کرده ندارد. عدم نیاز به ویبره کردن موجب می‌شود تا به نیروی کار کمتری نیاز داشته باشد و به همین علت ایمنی کارگاه بالا می رود. در این نوع بتن خود متراکم با پایین آمدن نیاز کلی به تجهیزات برای انجام ویبره کردن، هزینه‌های مربوط به نگهداری هم کم می شود؛
3. آسان‌تر کردن فرآیند پمپاژ بتن: جریان پذیری خوب موجب پمپاژ راحت تر مخصوصا پمپاژ تا ارتفاع های قابل توجهی می‌شود. تخلیه راحت تر کامیون میکسر سرعت انجام ساخت و ساز را بالا می برد؛
4. صرفه جویی در هزینه ها: زمانی که از بتن خود متراکم استفاده می‌کنید، صرفه جویی در هزینه های غیر مستقیم و مستقیم را شامل می‌شود. که به شرح زیر است:

• • عدم نیاز داشتن به تجهیزات؛
  • عدم نیاز داشتن به نیروهای کاری؛
  • پایین آمدن زمان بتن ریزی.

برای مشاوره و تجربه خریدی آسان و با کیفیت انواع مقاطع آهن آلاتی با شماره های ۰۲۱۹۱۰۱۰۶۶۶ و ۰۶۱۵۳۲۲۲۱۰۰ با کارشناسان مجرب فروش مجموعه آهنلند ارتباط برقرار نمایید.

سوالات متداول

۱- خواص بتن خود متراکم چیست؟

۲- کاربردهای بتن خود متراکم چیست؟

۳- بتن خود متراکم دارای چه معایبی است؟