شمش آلیاژی نوعی از شمش می باشد که در تولید آن، پس از استخراج فلزات از معدن با گذر از مرحله های اولیه نورد، از کوره خارج می شوند و این محصول بدست می آید. همان طور که قبلا گفته شده است؛ شمش ها از فلزات و آلیاژهای مختلفی ساخته می شوند و پایه تولید بازه فراوانی از محصولات فلزی می باشند. به عنوان مثال، فولاد به صورت شمش های فولادی از کارخانه خارج می شوند و در کوره های دیگر، به دیگر محصولات تبدیل می شوند.
شمش آلیاژی محصولی است که از ترکیبات فلزات با هم، آلیاژ نامیده می شود. در ساخت فولاد شمش آلیاژی علاوه بر ترکیبات فلزات آهن و کربن از آلیاژ های دیگری مانند آلیاژ وانادیوم، منگنز و مولیبدن استفاده می شود. از شمش فولاد کم آلیاژ بیشتر جهت دستیابی به توان سخت شدگی استفاده می گردد. چون با رسیدن به چنین ویژگی ای، سایر ویژگی های مکانیکی هم بهبود پیدا می کنند. همچنین آن ها جهت مقاومت در برابر خوردگی در شرایط خشن هم کاربرد دارند. اگر درجهٔ کربن فولاد کم آلیاژ متوسط و یا رو به بالا باشد، فرایند جوش در آن ها دشوار می گردد.
در تولید شمش آلیاژی، از آلیاژسازها استفاده می شود و این دستگاه ها نیز انواع متفاوتی دارند. به صورت کلی در شمش های آلیاژ ساز عناصری با نقطه ذوب بالا یا عناصری با نقطه ذوب پایین به مواد مذاب افزوده می گردند. در این حالت عناصر با هم ترکیب می شوند و آلیاژ های مورد نظر به دست می آیند.
کوره هایی که جهت تولیدات شمش آلیاژی استفاده می شود متفاوت می باشد. هر کدام در کارخانه های متفاوتی به کار گرفته می شوند. از انواع کوره ها می توان به کوره های زمینی، شعله ای، الکتریکی القایی و کوره الکتریکی مقاومتی اشاره کرد.
شمش با جنس های فلزی مختلفی تولید می شود؛ همچنین در بسیاری از موارد، ترکیبی از فلزات، یک شمش را تشکیل می دهند. شمش ترکیبی با عنوان “شمش آلیاژی” نیز شناخته می شود. احتمالا تا کنون، بارها نام شمش طلا به گوشتان خورده است. شمش طلا یک نوع آلیاژ فلزی می باشد که در یک قالب ریخته شده است و مراحل خنک سازی را پشت سر گذاشته است. علاوه بر فلز طلا و فولاد، آلیاژهای فلزی دیگری هم به صورت شمش عرضه می شوند؛ موارد زیر، معروف ترین آلیاژها یا فلزاتی می باشند که در شمش سازی به کار می روند:
- آلیاژ آلومینیوم
فلز آلومینیوم یکی از انواع فلزهای پرکاربرد می باشد که معمولا به صورت آلیاژی تولید می شود؛ فلز آلومینیوم به دلیل افزایش کاربرد و ویژگی های مکانیکی، با فلز های دیگری مانند منیزیوم، مس و روی ترکیب می شود. گفتنی است که آلیاژهای آلومینیومی معمولا از ۹۰ تا ۹۶ درصد آلومینیوم و ۴ تا ۱۰ درصد عناصر فلزی دیگر، ساخته می شوند.
- آلیاژ چدن
فلز چدن آلیاژی نسبتا معروف است که از ترکیب دو عنصر فلزی ساخته می شود؛ آهن و کربن دو جز اساسی در ساخت این آلیاژ ها هستند. معمولا در یک آلیاژ چدن استاندارد، ۲ تا ۶ درصد کربن به کار رفته است.
- آلیاژ برنج
فلز برنج از جمله آلیاژ هایی است که عنصر های فلزی مختلفی در آن پیدا می شود و در نوع های متفاوتی هم در بازار موجود است. هر نوع از آلیاژ برنج، مقادیر متفاوتی از عناصر فلزی را در خود جای داده است. معمولا از عناصر روی، زینک، مس، قلع، آلومینیوم، سیلیسیوم، منگنز و نیکل در ساخت انواع فلز برنج استفاده می شود.
- آلیاژ برنز
آلیاژ برنز با دو عنصر اساسی مس و قلع تولید می شوند. گفتنی است که نوعی از این آلیاژ ها با فسفر ترکیب می شود و خواص اکسیژن زدایی فراوانی دارد. همچنین از عناصر فلزی دیگری نیز مانند فلزات منگنز و آلومینیوم در ساخت آلیاژ برنز استفاده می شود. گفتنی است که فلز آلیاژ برنز مقاومت بسیار فراوانی در برابر ضربه دارد و استحکام آن در مقابل سایش، مطلوب می باشد.
- آلیاژ فولاد ضد زنگ
فولاد ضد زنگ ، یک نوع آلیاژ فولادی می باشد که مقاومت خوبی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی دارد. آلیاژ فولاد ضد زنگ از ترکیبات آهن، کربن و مقادیری کرم تولید می گردد.
- آلیاژ طلا سفید
طلا سفید آلیاژی ترکیب شده از طلا به همراه عنصر های فلزی دیگری مانند منگنز، نیکل و پالادیوم است. جالب است بدانید که رنگ سفید این آلیاژ، به دلیل وجود عناصر فلزی سفید رنگ موجود در آن می باشد. این آلیاژ فلزی، جزو آلیاژ های بسیار گران قیمت محسوب می گردد؛ به علت بهای این فلز آلیاژی، شمش های طلای سفید، ابعاد بسیار کوچک تری در مقایسه با شمش های فولادی دارند.
شمش آلیاژی چه کاربردهایی دارد؟
یکی از علت های قالب ریزی فلزها و ساخت شمش، ساده سازی حمل و نقل این نوع محصولات فلزی می باشد. جالب است بدانید که حمل و نقل آسان تر، تنها یکی از کاربردها و ویژگی های انواع شمش های فولادی یا فلزی می باشد.
بررسی شمش آلیاژی از لحاظ شکل ظاهری
سوالی که در ذهن همه ی ما وجود دارد این است که چرا شکل شمش آلیاژی مخروطی می باشد ؟
باید توجه داشت که قالب ها برای به حداقل رساندن اتلاف فلزات ذوب می شوند در گوشه های قالب مستطیل گوشه ها اندکی در انتها به هم نزدیک می کنند که کمک به خارج کردن فلزات از قالب می باشد.
شکل این نوع آلیاژ ها سبب کاهش هزینه های تولید و محصولات نهایی می گردد. شمش آلیاژی بصورت مخروطی از ایجاد ترک در اثر خنک سازی ناهموار جلوگیری می کنند. تشکیل ترک یا خلا در حالی اتفاق می افتد که انتقال مواد مذاب به جامد دارای تغییر حجم مربوط به جرم ماده است. تشکیل این نوع نقص ها در شمش ها امکان دارد که سبب بی فایده شدن شمش ریخته گری شود و امکان دارد به ذوب مجدد یا بازیافت مجرب شود.
طرح های گوناگونی برای قالب های شمش وجود دارد که امکان دارد متناسب با خصوصیات فیزیکی مواد مذاب و فرآیند های انجماد انتخاب شوند.
برای آشنایی با انواع میلگرد رو لینک کلیک کنید.
روش تولید شمش آلیاژی
شمش ها از طریق عملبات و فرایند انجماد فلز مذاب در قالب تهیه می شوند. تولید آن چند هدف را دنبال می‌کند که عبارتند از:
- قالب باید به گونه ای ساخته شود که مواد مذاب کاملا درون آن سرد و منجمد شود تا ساختار کریستالیت مناسب که خواص فیزیکی ماده را تعیین می کند، ایجاد گردد؛
- در مرحله های بعدی اندازه و شکل برای ما اهمیت پیدا می‌کند؛
- طراحی قالب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد زیرا باید به گونه ای باشد که دور ریخت مواد مذاب به کمترین میزان خود برسد و مواد به آسانی خارج گردد. اگر دور ریخت مواد زیاد باشد هزینه نهایی شمش بالا می رود.
طراحی های مختلفی برای قالب و رسیدن به خاصیت متفاوت وجود دارد. قالب های شیاردار از بالا، از پایین یا افقی سبب افزایش سطح تماس شده و به انتقال حرارت سرعت می بخشد. در ساخت قالب از روش ریخته گری ماسه و دیگر روش ها استفاده می گردد.
قالب های مخروطی جهت جلوگیری از ترک کاربرد دارند. این ترک ها به سبب تغییر حجم هنگام انجماد جرم ثابتی از ماده به وجود می آیند. اگر ترک دیده شود دوباره ذوب و بازیافت می شود.
درصد فراوانی از ساختار های کریستالی مواد به رسوب و انجماد در مواد مذاب وابسته می باشد. مواد مذاب در دیواره قالب ها سریع تر منجمد می شود و سبب ایجاد ساختار ستونی از دانه ها می گردد که این به نرخ سرد شدن قالب و سرعت انجماد مذاب بستگی دارد. سرد شدن ماده مذاب سبب بوجود آمدن چندین ناحیه در قالب می شود و چندین ناحیه به ایجاد می شود.
همچنین به وسیله روش ریخته گری پیوسته نیز می توان شمش تولید کرد. در آمریکا ۷۰ درصد شمش های آلومینیوم به وسیله ریخته گری سرمایش تولید می شوند. به وسیله این روش امکان ایجاد ترک ها به حداقل می رسند.
در تولید شمش آلیاژی به منظور بهبود کیفیت شمش های تولیدی خود از دو روش عمده استفاده می شود:
- روش های مبتنی بر پیشگیری:
- عدم استفاده از قراضه های رنگ خورده و آغشته به مواد شیمیایی و هرگونه چربی؛
- افزایش اندازه قطعه های استفاده شده به عنوان شارژ کوره به جای استفاده از براده ها؛
- استفاده از کوره ها، کمک ذوب ها و ابزارهای مناسب؛
- پیش گرم کردن مواد شارژ.
- روش های مبتنی بر درمان:
- استفاده از فلاکس ها جهت آخال زدایی از مذاب؛
- فیلتراسیون مذاب برای جلوگیری از ورود ناخالصی ها؛
- گاز زدایی به وسیله گاز های بی اثر نیتروژن و آرگون.
سهم ایران از تولیدات شمش آلیاژی چقدر است؟
به طور خلاصه گزارش آماری تولید فولاد میانی در کشور در سال ۹۸ – با رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال ۹۷- به ۲۷ میلیون و ۲۴۰ هزار تن رسیده است. تولید فرآورده های فولادی هم با رشد ۶ درصدی به ۲۰ میلیون و ۱۸۲ هزار تن رسیده اند. صادرات فولاد ایران هم در سال ۹۸- رشد قابل توجه ۲۲ درصدی را تجربه کرده است.
از این جهت می توان به ۲۷ میلیون و ۲۴۰ هزار تن فولاد میانی تولیدشده در سال ۹۸ و حدود ۱۶.۸ میلیون تن مربوط به بیلت و بلوم و حدود ۱۰.۴ میلیون تن مربوط به اسلب اشاره نمود . البته متقابلا ساخت و تولید بیلت و بلوم فولادی در سال ۹۸ و رشد قابل توجه ۱۸ درصدی را تجربه کرده است اما تولید اسلب نسبت به سال ۹۷ رشد چندانی نداشته است
برای اطلاع از قیمت های به روز انواع مقاطع فولادی با کارشناسان تیم آهن لند با شماره های ۰۲۱۹۱۰۱۰۶۶۶ و ۰۶۱۵۳۲۲۲۱۰۰ در ارتباط باشید.
سوالات متداول
۱- شمش آلیاژی A380 دارای چه ویژگی هایی می باشد؟
- قدرت و سختی عالی؛
- مشخصات عالی؛
- خواص محافظ عالی RFI و EMI؛
- نسبت قدرت به وزن و استحکام خوب؛
- استحکام بالا حتی در دماهای بالا؛
- پایداری بعدی با اشکال پیچیده و دیوارهای نازک؛
- بازیافت ۱۰۰ درصد.
۲- برای خرید شمش آلیاژی، فرد (یا شرکت) فروشنده آن باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
برای خرید قطعات فلزی و فولادی مانند آلیاژ چدن و آلومینیوم، فروشنده‌ای را که انتخاب می کنید باید از فعالان معتبر و شناخته شده بازار باشد. این شخص، باید از قیمت لحظه ای شمش آلیاژی آگاه باشد، و بتواند بهترین محصول را از برترین تولیدکننده تامین نماید و به دست مشتری برساند.
.
3 پاسخ
شما شمش هم کار میکنید؟
سلام دوست عزیز
بله
حداقل تناژ خرید شمش چقدره/